Ieder jaar, rond half juni begint het bij mij te kriebelen. Zou het al zover zijn? Zouden ze er al zitten? Na de langste dag heb je kans om de eerste exemplaren te zien, maar begin juli is het zeker; de bandheidelibel is er weer!
En ieder jaar zeg ik tegen mezelf: “Nee Bjorn, je hebt nu echt genoeg foto’s van deze libel. Zoek toch eens een ander onderwerp!” Maar als ik haar zie ga ik toch weer door de knieën, met de camera in de aanslag. Het blijft voor mij de mooiste libel van Nederland.
Luchtclowns
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden vindt je de bandheidelibel niet op de heide, maar nabij stilstaande of langzaam stromende wateren. Je kan haar echter niet zomaar overal tegenkomen, deze libel stelt wel een paar eisen aan haar biotoop. Ze heeft namelijk een voorkeur voor kwelwater. Dat bevat over het algemeen meer kalk en ijzer en is zuurstof- en voedselarm. Gelukkig hebben we in onze regio meer dan voldoende kwelwater, bijvoorbeeld in de Leijgraaf. En daar kun je deze libel dan ook veelvuldig tegenkomen.
Ze is gemakkelijk te herkennen en niet te verwarren met andere soorten door de kenmerkende banden op de vleugels. De vrouwtjes hebben een geel achterlijf, net als de jonge mannetjes, maar als ze zijn uitgekleurd is het achterlijf van de mannetjes diep rood. Ook in de vlucht kun je de vleugelbanden al goed zien. De vlucht van de bandheidelibellen is ook een beetje onbeholpen. Het zijn geen echte luchtacrobaten, eerder luchtclowns.
Bandheidelibellen hebben een levenscyclus van één jaar. In het najaar worden de eieren gelegd en deze komen pas in het voorjaar uit. De larven ontwikkelen zich dan snel en na een paar maanden komen ze al uit het water voor de laatste vervelling. Dit is behoorlijk snel. Veel libellen overwinteren één of twee keer als larve voordat ze uitsluipen.
Niet meer zo zeldzaam
De bandheidelibel heeft het goed naar zijn zin in Nederland. Tot 1981 kwam de soort nog niet voor in Nederland, maar in de jaren 80 kwamen de eerste waarnemingen uit Limburg en Noord-Brabant. Daarna gaat het snel, in tien jaar tijd breidde de libel zich uit naar Overijssel en Drenthe. De laatste jaren wordt de libel op steeds meer nieuwe plaatsen waargenomen. Maar het mooiste plekje blijft natuurlijk gewoon hier in Erp.
