Ieder jaar ga ik een dag op stap met één van mijn beste vrienden. Nu we beide een gezin hebben met jonge kinderen, zijn we alle twee druk en zien we elkaar niet meer zo vaak. Dit dagje uit is onze manier om samen iets te ondernemen en bij te praten. We gaan dan samen fotograferen. Of eigenlijk: Ik ga fotograferen en mijn kameraad loopt mee en geniet van de natuur. Het doel van dit jaar was libellen fotograferen in de Weerribben.
De Weerribben
Naar mijn mening is de Weerribben één van de mooiste natuurgebieden van Nederland. Het is een laagveengebied, met veel open water, rietlanden en moerasbossen. Hierdoor is het een ideaal leefgebied voor veel soorten libellen. Als je door het gebied loopt of vaart merk je dat ook goed. Overal vliegen deze luchtkunstenaars rond, vooral in mei en juni.
Aan de oostkant van de Weerribben ligt het Woldlakebos. Bij libellenliefhebbers staat dit terrein bekend als één van de voornaamste libellen hotspots van ons land. En dat is met gegronde reden. Niet alleen is de hoeveelheid libellen in het gebied indrukwekkend hoog, maar er komen ook veel verschillende soorten voor, waarvan een groot aantal zeldzaam is. Zo leven er onder andere de Bruine Korenbout, de Gevlekte Witsnuitlibel, de Sierlijke Witsnuitlibel en de Gevlekte Glanslibel.
Een magisch begin
Om op tijd te zijn voor de zonsopkomst vertrekken we al vroeg. Om half drie ’s nachts loopt mijn wekker af en een half uurtje later zitten we al in de auto naar het noorden. Als het twee uur later voorzichtig begint te schemeren rijden we het gebied binnen. Wat ik dan zie doe mijn mond open vallen van verbazing. In het donker vliegen enkele honderden libellen over de weg. Normaal gesproken gaan de libellen pas vliegen als de zon schijnt en ze voldoende warmte hebben. Blijkbaar is het nu ook al warm genoeg. Als we uitstappen vliegen de donkere schaduwen geruisloos om ons heen. Al snel blijkt waarom ze nu al vliegen; de muggen zijn op dit vroege uur ook al actief en de libellen laten dit maaltje niet voorbij gaan. Als ze dicht langs ons af vliegen zien we duidelijk de bruine lichamen met groene ogen van de Vroege Glazenmakers.
Nadat we een tijdje hebben genoten van dit bijzondere schouwspel is het tijd om te gaan fotograferen. Helaas wil de zon niet meewerken. Ze houdt zich verscholen achter een dikke grijze deken. Een ongemakkelijk gevoel bekruipt me; de libellen vliegen al, de zon laat zich niet zien, dat wordt niks zo. Al snel blijkt dat ik me nergens zorgen over hoefde te maken. Er zitten zoveel libellen in het gebied dat het niet moeilijk is om ze te fotograferen. De meeste soorten zitten nog stil in het riet te wachten op hogere temperaturen en als de Vroege Glazenmakers klaar zijn met hun schranspartij komen ze ook voldaan in de begroeiing zitten.
Fotograferen in de Weerribben
Al snel weten we twee libellensoorten te vinden die volop in het Woldlakebos aanwezig zijn. de Viervlek en de Bruine Korenbout vormen samen zeker 90% van het aantal libellen die we hebben gezien. Dat is niet erg, want het zijn mooie libellen en de Bruine Korenbout is ook nog eens een zeldzame soort, al zou je dat niet denken als je ziet hoeveel er in de Weerribben rondvliegen. Tussen de Viervlekken zitten opvallend veel exemplaren met meer zwart op de knoop en donkere banden voorbij het pterostigma (vleugelvlek). Dit is een aparte vorm die praenubila heet. Deze afwijkende Viervlekken had ik eerder nog niet gezien, terwijl ze hier in het Woldlakebos volop voorkomen.
Als het langzaam wat lichter wordt vinden we ook steeds meer andere soorten. Opvallend genoeg zijn er veel grotere libellensoorten die zich gemakkelijk laten fotograferen. Ik ben niet gewend van glazenmakers, glassnijders en keizerlibellen dat ze zich zo gemakkelijk laten fotograferen. Gewoonlijk vliegen ze bij de minste beweging op, maar nu kan ik zelfs nog wat storende grassprieten verwijderen. Helaas zitten ze voornamelijk laag in de begroeiing. Om toch wat mooie foto’s te maken neem ik wat close-ups met verschillende composities.
Zeldzaamheden
Even verderop zit een libel die ik nog nooit eerder heb gezien. Aanvankelijk heb ik geen idee welke soort het moet zijn. Ik maak er een aantal foto’s van. Ik ben er niet helemaal tevreden mee, wat in de achtergrond zitten nog een paar storende gras- en rietstengels. Wanneer ik voorzichtig probeer deze weg te buigen vliegt de libel er vandoor. Later lees ik in mijn meegebrachte libellengids dat het een zeldzame gevlekte glanslibel is.
Nog geen drie meter van de glanslibel vindt mijn kameraad een bizar insect. Het is een erg groot beest, zeker zo groot als een hoornaar, maar veel breder en lomper. Hij heeft vleugels, maar ze lijken amper sterk genoeg om het wezen te dragen. Ik heb echt geen idee waar ik dit insect moet plaatsen. Gelukkig zitten er op het forum van waarneming.nl veel experts die me goed hebben geholpen. Het blijkt een Gele Knotssprietbladwesp te zijn. Wederom een soort die zeldzaam is in Nederland.
Enkele tientallen meters verder vinden we alweer de volgende zeldzame soort. Verscholen tussen het riet zit de Gouden Sprinkhaan.
Het water op
Rond de middag is de zon tevoorschijn gekomen, de temperatuur is al aardig opgelopen en de libellen zijn opgewarmd. Dit betekent dat ze nu veel moeilijker te benaderen zijn. De meeste libellen vliegen al weg als je er alleen maar naar durft te kijken. Voor ons is dit het teken om verder te gaan naar de volgende activiteit op het programma. Eerst drinken we nog een kop koffie op het terras en vervolgens huren we een fluisterbootje en gaan we een rondje varen door de Weerribben. Dit is echt op-en-top genieten. Tussendoor stoppen we nog een paar keer bij één van de vele aanlegplaatsen. Daar kan ik nog een laatste foto maken van de bruine korenbout.
